Yapay zekanın (YZ) gelişimi, bilim kurgu fikirlerinden gerçek dünyadaki uygulamalara kadar geniş bir zaman dilimini kapsar. İşte yapay zekanın tarihsel gelişimini özetleyen bir zaman çizelgesi:

1940'lar - 1950'ler: Temellerin Atılması

  • 1943: Warren McCulloch ve Walter Pitts, "A Logical Calculus of the Ideas Immanent in Nervous Activity" adlı makalelerinde, insan beynindeki nöronları simüle edebilecek bir hesaplama modeli önerirler. Bu, yapay sinir ağlarının temelidir.
  • 1950: Alan Turing, "Computing Machinery and Intelligence" adlı makalesinde "Turing Testi" kavramını tanıtarak bir makinenin "düşünebilir" olup olmadığını test etme yöntemini önerir.
  • 1956: Dartmouth Konferansı: John McCarthy, Marvin Minsky, Nathaniel Rochester ve Claude Shannon tarafından düzenlenen bu konferans, yapay zekanın resmi olarak doğuşu olarak kabul edilir. John McCarthy bu konferansta "yapay zeka" terimini kullanır.

1960'lar: İlk Araştırmalar ve Algoritmalar

  • 1961: İlk endüstriyel robot Unimate General Motors fabrikasında kullanılmaya başlandı.
  • 1965: Joseph Weizenbaum tarafından geliştirilen ELIZA, doğal dil işleme alanındaki ilk programlardan biridir.
  • 1966: Shakey the Robot, Stanford Araştırma Enstitüsü'nde (SRI) geliştirilir. Bu, otonom olarak kararlar alabilen ve görevler gerçekleştirebilen ilk mobil robottur.

1970'ler: Yavaşlama ve Eleştiriler

  • 1972: MYCIN, uzman sistemler alanında bir öncü olarak, bakteriyel enfeksiyonları teşhis etmek ve tedavi önerileri sunmak için geliştirilir.
  • 1973: Lighthill Raporu, İngiltere'de yapay zeka araştırmalarının fonlanmasını ciddi şekilde azaltır. Bu dönem, "Yapay Zeka Kışı" olarak bilinir.

1980'ler: Uzman Sistemler ve Yeniden Canlanma

  • 1980: XCON (Digital Equipment Corporation), ticari olarak başarılı ilk uzman sistemlerden biri olarak tanıtılır.
  • 1987-1993: İkinci "Yapay Zeka Kışı" yaşanır; bu dönemde yapay zeka araştırmalarına yönelik ilgi ve finansman yeniden düşüşe geçer.

1990'lar: Makine Öğrenmesi ve Büyük Veriler

  • 1997: IBM'in Deep Blue adlı satranç bilgisayarı, dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov'u yener. Bu, yapay zekanın güçlü bir sembolü haline gelir.
  • 1998: Furby gibi interaktif oyuncaklar, tüketici elektroniğinde yapay zekanın yaygınlaşmasının bir göstergesidir.

2000'ler: Veri ve Algoritmaların Buluşması

  • 2005: DARPA Grand Challenge'da otonom araçların geliştirilmesine yönelik yarışmalar düzenlenir. Stanford Üniversitesi'nin aracı, 212 km'lik parkuru başarıyla tamamlar.
  • 2006: Geoffrey Hinton, derin öğrenme (deep learning) kavramını popülerleştirir. Bu, makine öğreniminde devrim niteliğinde bir adım olarak kabul edilir.

2010'lar: Derin Öğrenme ve Yapay Zeka Patlaması

  • 2011: IBM'in Watson süper bilgisayarı, "Jeopardy!" adlı bilgi yarışmasını kazanarak doğal dil işleme alanında büyük bir başarı elde eder.
  • 2012: AlexNet, ImageNet yarışmasını kazanır ve derin öğrenme alanında çığır açan bir dönüm noktası olur.
  • 2014: Elon Musk ve Stephen Hawking gibi önemli isimler, yapay zekanın potansiyel tehlikelerine karşı uyarılarda bulunur.
  • 2016: Google DeepMind'in AlphaGo programı, dünya Go şampiyonu Lee Sedol'u yenerek büyük bir başarı elde eder.

2020'ler: Yapay Zeka Her Yerde

  • 2020: GPT-3 gibi büyük dil modelleri, insan benzeri dil üretiminde büyük bir ilerleme kaydeder. Bu modeller, doğal dil işleme, müşteri hizmetleri ve içerik oluşturma gibi alanlarda kullanılmaya başlar.
  • 2023: ChatGPT gibi daha gelişmiş dil modelleri tanıtılır ve yapay zekanın günlük hayatın bir parçası haline gelmesi hızlanır.

Bu zaman çizelgesi, yapay zekanın gelişimini genel hatlarıyla özetlemektedir. Her bir dönemin, teknolojinin evrimi üzerinde derin etkileri olmuştur ve gelecekte daha büyük gelişmelerin olacağı öngörülmektedir.