ETİK NEDİR?

Uyulması ve kaçınılması gereken davranışlar bütünüdür.

İNTERNET ETİĞİ NEDİR?

İnterneti kullanırken uyulması ve kaçınılması gereken kuralların tamamına internet etiği denir.

İNTERNET ETİĞİ

1-Toplum içerisinde sergilenen olumlu tavırlar internet ortamında da sürdürülmelidir.
2-Başkalarının bilgisayar çalışmaları ve dosyaları karıştırılmamalıdır.
3-İnternette gereksiz tartışmalara girilmemelidir.
4-İnternet başka insanlara zarar verme amacıyla kullanılmamalıdır.
5-İnternette anlamsız, gereksiz ve rahatsız edici iletiler paylaşmamalıyız.
6-İnternet suç işlemek amacıyla kullanılmamalıdır.
7-Başka insanların bilgileri izinsiz paylaşılmamalıdır.
8-İnternet, diğer insanları dikkate alarak ve saygı göstererek kullanılmalıdır.

ETİK İLKELERİN İHLALİ

Etik ilkelerin ihlali olumsuz bir çok sonuç ortaya çıkmaktadır. 

ETİK İLKELERİN İHLALİNE BAZI ÖRNEKLER

*Bilgisayar laboratuvarında kullanılan malzemelere zarar vermek
*Gereğinden fazla kağıt kullanmak
*Ev ve okulda gereksiz yanan ışıkları kapatmamak
*Asılsız ve yalan bilgi paylaşmak
*Oturduğumuz sıraları çizmek, zarar vermek

SİBER ZORBALIK 

Bir kişi ya da grubun bilgi ve iletişim teknolojilerini, diğer kişi ya da gruplara karşı;

*Zarar vermek amacıyla
*Tekrarlayan biçimde kullanmasıdır.

Örnek: SİBER ORTAMDA    Tehdit Etmek, 
                                                Şantaj Yapmak, 
                                                Hakaret Etmek, 
                                                Yalan Söylemek vb.


SİBER ZORBALIĞA KARŞI ALINABİLECEK ÖNLEMLER

1-Sanal ortamda sorgulayıcı olmalıyız.
2-Şüphelendiğiniz kişi, ileti ya da istekler karşısında durumu hemen ailemize bildirmeliyiz.
3-Tanımadığımız kişilerden gelen çeşitli teklifler ve davetlere karşı 
dikkatli olmalı, şüpheci davranmalıyız.
4-Telefon numarası, adresi, kimlik bilgileri gibi özel bilgileri kesinlikle 
başkaları ile paylaşmamalıyız.
5-Kredi kartı ve banka kartı gibi bilgileri kesinlikle paylaşmamalıyız.
6-Siber zorbalığa maruz kaldığımızı düşündüğümüzde, sayfada bulunan 
ENGELLE / ŞİKAYET ET gibi butonları kullanmalıyız.

TELİF HAKKI

Bir kişinin emeği ile meydana getirdiği bilgi, düşünce, sanat eseri ve ürünün izinsiz
olarak kullanılması ile ilgili hukuken sağlanan haklara Telif Hakkı denir. 

Sembolü çember içerisinde bir c harfidir. ©

Kullanacağımız yazı, resim ya da videonun telif hakkı bir başkasına ait olabilir.
İzinsiz kullanılması suçtur.

KULLANIM HAKLARINA GÖRE YAZILIM TÜRLERİ ( LİSANS TÜRLERİ )

Kullandığımız yazılımlar, oynadığımız oyunlar ve benzeri
diğer yazılımların kullanım haklarına lisans denir.

1-Lisanslı Yazılım
2-Ücretsiz Yazılım
3-Demo Yazılım
4-Paylaşılan Yazılım

LİSANSLI YAZILIM

Tüm kullanma haklarını para karşılığında satın aldığımız yazılımlardır.
Örnek: Windows 7, Microsoft Office

ÜCRETSİZ YAZILIM ( FREEWARE )

Hiçbir ücret ödemeden kullanabileceğimiz ve indirebileceğimiz yazılımlardır.
Örnek: Google Chrome, Pardus

DEMO YAZILIM 

Tanıtım amaçlı hazırlanmış, işlem kısıtlılığı bulunan yazılımlardır. 
Tüm özelliklerini kullanabilmek için Lisanslı olarak satın almamız gerekir.
Örnek: 4 bölümlük bir oyunun sadece 1 bölümünün oynanabilir hali.

PAYLAŞILAN YAZILIM ( SHAREWARE )

Tanıtım amaçlı hazırlanmış, süre sınırı bulunan yazılımlardır.
Örnek: 30 günlük Office

BİLİŞİM SUÇLARI

Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak işlenen tüm suçlara BİLİŞİM SUÇU denir.

Örnek: Tehdit Etmek, Şantaj Yapmak, Hakaret Etmek, Dolandırıcılık vb.

BİLİŞİM SUÇLARI İLE İLGİLİ BAZI TCK MADDELERİ

TCK 106/1: Tehdit
TCK 107/1: Şantaj
TCK 204/1: Resmi belgede sahtecilik
TCK 208/1: Özel belgede sahtecilik

*Artan bilişim suçları ile birlikte uzmanlaşmış olan emniyet birimi
  Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü’dür.

www.ihbarweb.org.tr

DİJİTAL AYAK İZİ

İnternette sizinle ilişkilendirilebilecek, sizden geriye izler bırakan her türlü işlemler dijital ayak izi olarak adlandırılır. Yapılan her türlü işlemin bir gün karşımıza çıkabileceği unutulmamalıdır. 

DİJİTAL OYUNLAR

OLUMLU YANLARI

-Hayal gücünü geliştirir
-Düşünme becerisini geliştirir.
-El göz koordinasyonunu geliştirir.
-Diğer uygulamalarla adaptasyonu kolaylaştırır.

OLUMSUZ YANLARI

-Çok fazla vakit kaybına neden olabilir.
-Bireyi yalnızlığa sürükleyebilir.
-Bireyi gerçek dünyadan uzaklaştırabilir.
-Şiddete yönelmeye sebep olabilir.

BİLGİ GÜVENLİĞİ

Günümüz koşullarında kişilerin ve kurumların en önemli değerlerinden birisi «bilgi» dir.
Bilgi güvenliği demek, sadece bilginin gizli tutulması anlamına gelmektedir.
Bilgi güvenliği üç temel unsurdan meydana gelmektedir.

1-BÜTÜNLÜK: Bilginin yetkisiz kişiler tarafından değiştirilmesi veya
silinmesine karşı korunmasıdır.

2-GİZLİLİK:Bilginin yetkisiz kişilerin eline geçmemesi durumudur.

3-ERİŞEBİLİRLİK:Bilginin ihtiyaç halinde yetkili kişilerce ulaşılabilecek ve
kullanılabilecek şekilde korunmasıdır.

BİLGİ PAYLAŞIMI  İÇİN ALINABİLECEK ÖNLEMLER

1-Kendinizi tanıtan ve tarif eden bilgiler paylaşmayın.
2-Güçlü şifreler  belirleyin ve bu şifreleri belirli aralıklarla değiştirin.
3-Özel resim ve videolarınızı başkaları ile paylaşmayın.
4-Kimsenin özel bilgi ya da belgesini izinsiz saklamayın, yayınlamayın.
5-Bilmediğiniz adreslerden gelen e-postaları açmayın.
6-İnternetteki her bilginin doğru olmadığını unutmayın.
7-Kendini polis, savcı şeklinde tanıtarak para, altın vs. şeyler isteyen
kişilere inanmayın ve  şüpheli durumları ailenize bildirin.

Kişisel bilgiler sadece ad, soyad, doğum yeri, doğum tarihi gibi bilgiler değildir. Vatandaşlık numarası, taşıt plakası, ev adresi, iş adresi, e-posta adresi, telefon numarası, özgeçmiş,
fotoğraf, video gibi tüm bilgilerde kişisel sayılmaktadır.

ŞİFRE ( PAROLA ) GÜVENLİĞİ

1-Herkesin kolay bulabileceği ve tahmin edebileceği şifreler tahmin etmeyin.
Doğum tarihiniz, adınız, soyadınız gibi bilgileri şifre olarak kullanmayın.

2-Ardışık rakamlar ve harflerden oluşan şifreler belirlemeyin.
123456, abcde gibi şifreler kullanmayın.

3-Çok kısa şifreler kullanmayın, şifrelerin en az 8 karakter olmasına özen gösterin.
a1b, 125, aa11 gibi kısa şifreler kullanmayın.

4-Büyük/küçük harf, rakam ve simgeleri bir arada kullanın.
Tekin 4025 yerine TeKiN@4025 gibi kullanımları tercih edin.

5-Unutmayacağınız bir şifre oluşturun. Farklı sitelerde uygun eklemeler yaparak şifrenizi farklılaştırın.
bilGe0699 şifresi yerine bilGe0699+FaCe gibi

ZARARLI YAZILIMLAR

Bilgisayara ve bilgilere zarar vermek amacıyla hazırlanmış yazılımlardır. 
Zararlı yazılımlardan korunmak amacıyla kullanılan yazılımlara güvenlik yazılımları denir.

VİRÜSLER:

Bilgisayara izinsiz girip dosya ve programlara zarar verir.
Virüsler işletim sistemini bozabilir, dosyalara zarar verebilir ya da silebilir.

TRUVA ATI ( TROJAN ) :

Zararlı bir yazılım türüdür. Bir uygulama gibi çalışır. Bilgisayarda güvenlik açığı oluşturur.
Böylece bilgisayara istenmeyen kişiler izinsiz müdahale edebilir.

SOLUCAN ( WORM ) :

Ağ üzerinden bilgisayarımıza bulaşan ve kendini sürekli kopyalayarak çoğaltan zararlı bir yazılımdır. Gereksiz yer kapladığından dolayı bilgisayarım yavaşlatır.

REKLAM YAZILIMI ( ADWARE ) :

Herhangi bir program kullanırken ya da internette gezinirken kendiliğinden
reklam açan zararlı bir yazılımdır.

CASUS YAZILIM ( SPYWARE ) :     

Bilgisayardaki bilgileri toplayıp uzaktaki bir kullanıcıya bilgimiz olmadan gönderen yazılımlardır.